ผศ.ดร.อมลวรรณ วีระธรรมโม เลขาธิการคุรุสภา กล่าวว่า คุรุสภา โดยคณะกรรมการสรรหาผู้มีคุณูปการต่อการศึกษาของชาติ ประจำปี 2566 ได้ดำเนินการสรรหาบุคคลและนิติบุคคลที่ดำเนินงาน หรือจัดกิจกรรมที่ก่อให้เกิดการพัฒนาและการเปลี่ยนแปลงต่อการศึกษาอย่างสร้างสรรค์ และการดำเนินงานหรือกิจกรรมที่สามารถเป็นแบบอย่างที่ดีของการปฏิบัติที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการพัฒนาการศึกษาของชาติจนเป็นที่ประจักษ์ชัด และเป็นที่ยอมรับของสังคมให้ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติและประกาศเกียรติคุณเป็นบุคคลหรือนิติบุคคลที่ได้ทำคุณประโยชน์อย่างยิ่งต่อการศึกษาของชาติ เพื่อประกาศให้สาธารณชนรับรู้และร่วมยกย่องเชิดชูเกียรติ
สำหรับในปี 2566 นี้ มีบุคคลและนิติบุคคลที่สมควรได้รับรางวัลผู้มีคุณูปการต่อการศึกษาของชาติ ประจำปี 2566 จำนวน 8 ราย ดังนี้
พระราชเสนาบดี (จรัล สิริธมฺโม)
“พระนักพัฒนา ผู้ให้การสนับสนุนการศึกษาพระปริยัติธรรมและโครงการอบรมบาลีก่อนสอบ”
พระราชเสนาบดี (จรัล สิริธมฺโม) ผู้รักษาการแทนเจ้าคณะจังหวัดสมุทรปราการ เจ้าอาวาสวัดบางพลีใหญ่ใน จังหวัดสมุทรปราการ เป็นพระนักพัฒนาในทุกด้าน อาทิ การบูรณะวัดบางพลีใหญ่ใน พระอารามหลวง การรณรงค์และรักษาประเพณีรับบัวหรือโยนบัวของท้องถิ่น ซึ่งกระทรวงวัฒนธรรมได้ประกาศขึ้นทะเบียนให้ “งานประเพณีรับบัวหนึ่งเดียวในโลก” เป็น “มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ” ท่านเป็นผู้มีคุณูปการด้านการศึกษาพระปริยัติธรรมโดยให้การสนับสนุนและเป็นองค์อุปถัมภ์ในการมอบทุนการศึกษาแก่นักเรียนพระปริยัติธรรมประจำปี และจัดโครงการอบรมบาลีก่อนสอบของสำนักศาสนศึกษาวัดบางพลีใหญ่ในพระอารามหลวง จนได้รับรางวัลในการสอบบาลีสนามหลวงเป็นลำดับที่ 1 ของจังหวัดสมุทรปราการ 5 ปีซ้อน เป็นลำดับที่ 2 ของภาค เป็นลำดับที่ 3 ของหนกลาง และเป็นลำดับที่ 4 ของประเทศ
พระราชเสนาบดี (จรัล สิริธมฺโม) ได้รับพระราชทานรางวัลเสาเสมาธรรมจักร สาขาส่งเสริมการพัฒนาชุมชนในฐานะผู้บำเพ็ญประโยชน์ต่อชุมชน จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
พระครูจารุปริยัติการ (สมบัติ จารุธมฺโม)
“พระนักพัฒนา ผู้สนับสนุนเด็กและเยาวชนผู้ด้อยโอกาส ให้เป็นศาสนทายาทด้วยการศึกษาพระปริยัติธรรม”
พระครูจารุปริยัติการ (สมบัติ จารุธมฺโม) เจ้าอาวาสวัดหนองขุ่น รองเจ้าคณะอำเภอม่วงสามสิบ ผู้อำนวยการโรงเรียนพระปริยัติธรรมหนองขุ่นวิทยา วัดหนองขุ่น อำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี พระสงฆ์ผู้ที่เพียบพร้อมด้วยศีลาจารวัตรอันดีงาม มีความตั้งใจเสียสละ ทุ่มเท และอุทิศตน อันก่อให้เกิดคุณูปการต่อพระพุทธศาสนาและประเทศชาติเป็นที่ประจักษ์ ผลงานโดดเด่นของท่านคือส่งเสริมการศึกษาพระพุทธศาสนา สาขาการศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา แก่ผู้ด้อยโอกาสทางการศึกษา เพื่อช่วยเหลือเด็กเยาวชนให้มีโอกาสศึกษาเล่าเรียน และประกอบอาชีพที่สุจริตตามอัตภาพแห่งตนของผู้เรียน สร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามอัตลักษณ์ของวัดที่ “เน้นวินัยแห่งตน ไม่จนน้ำใจ เอื้ออาทรต่อกัน เตือนสติเมื่อเพื่อนผิด ยึดติดในคุณธรรม มุ่งมั่นสู่ความดี” เพื่อสร้างเด็กเยาวชนและเป็นการสร้างศาสนทายาทอย่างแท้จริง นี้ พระครูจารุปริยัติการ (สมบัติจารุธมฺโม) ได้รับการประกาศเกียรติคุณผู้ทำคุณประโยชน์ดีเด่นด้านการศึกษา สาขาพระสงฆ์ เมื่อ พ.ศ. 2560 โดยมูลนิธิสมาน-คุณหญิงเบญจา แสงมลิ จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
รองศาสตราจารย์เย็นใจ สมวิเชียร
“ผู้ผลักดันการพัฒนาหลักสูตรเคมีและการสอนเคมีแนวใหม่ พัฒนาศักยภาพของนักเรียนด้านวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ระดับมัธยมศึกษา ให้มีความรู้ความสามารถในระดับมาตรฐานสากล”
รองศาสตราจารย์เย็นใจ สมวิเชียร กรรมการและเหรัญญิกมูลนิธิส่งเสริมโอลิมปิกวิชาการและพัฒนามาตรฐานวิทยาศาสตร์ศึกษา (สอวน.) อดีตอาจารย์สาขาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน เป็นผู้มีส่วนริเริ่มและผลักดันการพัฒนาหลักสูตรเคมีและการสอนเคมีแนวใหม่ระดับมัธยมศึกษา ซึ่งเป็นโครงการนำร่องโครงการแรกของยูเนสโก ต่อมานำไปใช้ทั่วประเทศ รวมทั้งเป็นผู้สนับสนุนโครงการด้านวิทยาศาสตร์อีกหลายโครงการ โดยเฉพาะโครงการพัฒนาความสามารถด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โครงการจัดส่งนักเรียนไปแข่งขันคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศ หลังเกษียณราชการได้รับพระกรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยานิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนคริทร์ ให้สนองงานเกี่ยวกับโอลิมปิกวิชาการ เมื่อทรงตั้งมูลนิธิส่งเสริมโอลิมปิกวิชาการและพัฒนามาตรฐานวิทยาศาสตร์ศึกษา (สอวน.) ขึ้น เมื่อ พ.ศ. 2542 โดยทรงมอบหมายให้เป็นกรรมการบริหารและเหรัญญิกของมูลนิธิ รวมทั้งให้ดำเนินการเกี่ยวกับการพัฒนาศักยภาพด้านวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ของนักเรียนให้มีความสามารถเต็มศักยภาพ สามารถแข่งขันกับนานาชาติได้อย่างมั่นใจ
รองศาสตราจารย์เย็นใจ สมวิเชียร ได้รับการยกย่องและได้รับรางวัลจากหน่วยงานต่าง ๆ อาทิ รางวัลผู้ทำคุณประโยชน์ต่อเยาวชน สาขาคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ รางวัลบุคคลตัวอย่างที่ทำประโยชน์ให้กับสังคมและส่วนรวม รางวัลนักวิทยาศาสตร์อาวุโส รางวัลผู้ทำคุณประโยชน์ให้แก่สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) รางวัลผู้ทำคุณประโยชน์แก่กระทรวงศึกษาธิการ และได้รับปริญญาบัตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาเคมี จากมหาวิทยาลัยนเรศวร เป็นต้น
ศาสตราจารย์พิเศษวันชัย ศิริชนะ
“ผู้ริเริ่มระบบประกันคุณภาพการศึกษาของประเทศ และให้โอกาสทางการศึกษาแก่นักเรียนนักศึกษาในรูปแบบต่าง ๆ”
ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.วันชัย ศิริชนะ อดีตปลัดทบวงมหาวิทยาลัย อธิการบดีผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ปัจจุบันดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง เป็นผู้ให้ความสำคัญต่อการพัฒนาการศึกษาของชาติในทุกระดับ โดยเฉพาะเป็นผู้ริเริ่มให้มีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาของประเทศ เป็นผู้มุ่งมั่นในการให้โอกาสทางการศึกษาแก่นักเรียนและนักศึกษาในรูปแบบต่าง ๆ อย่างจริงจัง และเป็นรูปธรรม ด้วยความมุ่งมั่นว่า “จะไม่มีนักศึกษาคนใด ต้องออกจากการศึกษาเพราะความยากจน” ได้อุทิศตนเพื่อกิจการของสังคมและการศึกษาในทุกโอกาส เป็นประธานมูลนิธิเพื่อสังคมและการศึกษาหลายแห่ง เช่น มูลนิธิพัฒนาครูชนบท มูลนิธิ 100 ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์ เป็นต้น ได้รับการประกาศเกียรติคุณและรางวัลเชิดชูเกียรติด้านการศึกษาจากสถาบันต่าง ๆ หลายแห่ง
นายศิริ จิระพงษ์พันธ์
“ผู้พัฒนาหลักสูตรและมาตรฐานคุณวุฒิวิชาชีพช่างเทคนิควิศวกรรมเคมีในสถาบันการอาชีวศึกษา”
นายศิริ จิระพงษ์พันธ์ ที่ปรึกษาอาวุโสโครงการพัฒนาช่างเทคนิควิศวกรรมปิโตรเคมี วิทยาลัยเทคนิคมาบตาพุด และประธานกรรมการ บริษัท ไออาร์พีซี จำกัด มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนยกระดับคุณภาพการผลิตช่างเทคนิควิศวกรรมเคมีในสถาบันการอาชีวศึกษา ตลอดระยะเวลา 15 ปี ที่ผ่านมา โดยร่วมกับสถานประกอบการพัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอนตามหลักการ Work-based Learning และ Constructionism Learning Model โครงการพัฒนาช่างเทคนิควิศวกรรมปิโตรเคมี วิทยาลัยเทคนิคมาบตาพุด รวมทั้งร่วมกับสถาบันคุณวุฒิวิชาชีพจัดทำกรอบมาตรฐานคุณวุฒิวิชาชีพช่างเทคนิควิศวกรรมเคมี โดยผู้เรียนได้มีโอกาสเรียนรู้จากผู้เชี่ยวชาญภาคประกอบการภายใต้สภาพงานจริงในสถานประกอบการ ตามมาตรฐานอาชีพช่างเทคนิควิศวกรรมเคมี ที่ได้รับการรับรองจากสถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ
นอกจากการเป็นผู้ประสานงานหลักสนับสนุนการพัฒนาหลักสูตร และการจัดทำกรอบมาตรฐานคุณวุฒิวิชาชีพช่างเทคนิควิศวกรรมเคมี ยังได้ร่วมทำหน้าที่ครูผู้สอนและวิทยากรฝึกอบรมครูอย่างต่อเนื่อง (โดยไม่รับค่าตอบแทน) รวมทั้งบริจาคเงินสนับสนุนการพัฒนาการจัดการเรียนการสอน ความสำเร็จเชิงประจักษ์ช่วยให้วิทยาลัยเทคนิคมาบตาพุด ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ในฐานะศูนย์ความเป็นเลิศเฉพาะทางด้านการผลิตช่างเทคนิคปิโตรเคมีด้วยระบบการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์ปัญญา (Constructionism) และได้รับมอบหมายให้เป็นศูนย์บริหารเครือข่ายในการขยายผลการพัฒนาและยกระดับคุณภาพการจัดการเรียนรู้ให้แก่สถานศึกษาที่เปิดสอนในสาขาเดียวกันทุกแห่งทั่วประเทศ การส่งเสริมและสนับสนุนดังกล่าวเป็นผลให้วิทยาลัยเทคนิคมาบตาพุดได้รับการยกย่องให้เป็นสถานศึกษาอาชีวศึกษาต้นแบบระดับนานาชาติ โดย UNESCO, ASEAN, GIZ
นางสัมฤทธิ์ ทองวิเชียร
“ผู้สนับสนุนและพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียนแก่ผู้ด้อยโอกาส และเป็นผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านคหกรรมศาสตร์แก่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกร”
นางสัมฤทธิ์ ทองวิเชียร ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกรเนินกระบก ตำบลบ่อวิน อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ศิษย์เก่า การศึกษานอกโรงเรียนอำเภอศรีราชา ผู้เล็งเห็นความสำคัญของการศึกษา มีแนวคิดในการพัฒนาการศึกษาให้แก่ผู้ด้อยโอกาส พลาดโอกาส และขาดโอกาสทางการศึกษา จึงได้มอบที่ดินพร้อมเงินสนับสนุนการก่อสร้างอาคาร กศน.ตำบลบ่อวิน และการสร้างถนนสาธารณประโยชน์ให้ กศน.ตำบลบ่อวินมีไฟฟ้า น้ำประปาเข้าถึงพื้นที่ รวมทั้งการขอรับการสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนไฟฟ้าระยอง 1
เพื่อจัดซื้อวัสดุครุภัณฑ์ในการจัดการเรียนการสอน ได้แก่ คอมพิวเตอร์ เครื่องสำรองไฟ เครื่องฉายโปรเจคเตอร์ เครื่องปรับอากาศ ปัจจุบัน กศน.ตำบลบ่อวิน มีความพร้อมในการให้บริการแก่นักศึกษา กศน.และประชาชนทั่วไปนางสัมฤทธิ์ ทองวิเชียน ยังเป็นบุคคลต้นแบบในการใฝ่รู้ ใฝ่ศึกษาด้วยตนเองในด้านคหกรรม เป็นวิทยากรถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านคหกรรมศาสตร์ให้แก่นักศึกษา กศน. และประชาชนที่สนใจ ส่งผลให้กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกรเนินกระบกได้รับรางวัลชนะเลิศ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรดีเด่นประจำปี 2560 ระดับจังหวัดชลบุรี และได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 1 ระดับภาคตะวันออก
นางอุษา สมบูรณ์
“ผู้ขับเคลื่อนการศึกษาภาคเอกชนสู่คุณภาพยอดเยี่ยมในเอเชีย”
นางอุษา สมบูรณ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนสถานศึกษานานาชาติ (ISB) จังหวัดนนทบุรี สังกัดสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน มาตั้งแต่ปี 2542 ถึงปัจจุบัน ผู้มีบทบาทสำคัญต่อการศึกษาภาคเอกชนในการปฏิบัติด้านบริหารร่วมกับผู้บริหารชาวต่างชาติ อันส่งผลให้โรงเรียนมีความสำเร็จในการจัดการศึกษาที่มีคุณภาพเป็นอันดับแรกในแถบเอเชีย นอกจากนี้ ยังดำรงตำแหน่งนายกสมาคมโรงเรียนนานาชาติแห่งประเทศไทยมากว่า 10 สมัย และร่วมเป็นวิทยากร คณะอนุกรรมการ คณะกรรมการ และคณะทำงานของภาครัฐ ภาคเอกชน และรัฐสภา ในการขับเคลื่อนคุณภาพการจัดการศึกษาของภาคเอกชนด้านต่าง ๆ อาทิ การขับเคลื่อนแนวทางการพัฒนาการศึกษาเอกชนด้านต่างประเทศ การจัดทำร่างพระราชบัญญัติการศึกษาเอกชน การจัดทำมาตรฐานการศึกษาโรงเรียนประเภทนานาชาติ หลักสูตรโรงเรียนโปรแกรมนานาชาติ โครงการพัฒนาประเทศไทยเป็นศูนย์กลางการศึกษาในภูมิภาค
นางอุษา สมบูรณ์ได้รับการประกาศเกียรติคุณผู้ทำคุณประโยชน์ให้แก่กระทรวงศึกษาธิการ ประจำปี 2546 และโรงเรียนสถานศึกษานานาชาติได้รับรางวัล Prime Minister Award พ.ศ. 2549 และอื่น ๆ อีกมาก
บริษัท ซูเปอร์จิ๋ว จำกัด
“ผู้ผลิตรายการที่เชื่อว่า เด็กคือทรัพยากรที่สำคัญของประเทศ”
บริษัท ซูเปอร์จิ๋ว จำกัด เป็นผู้ผลิตรายการโทรทัศน์ที่รู้จักกันในนาม “ซูเปอร์จิ๋ว ซูเปอร์เท็น” เริ่มผลิตรายการที่เกี่ยวกับเด็กและเยาวชน ตั้งแต่ พ.ศ. 2534 จนถึงปัจจุบัน โดยได้เปิดพื้นที่และสร้างโอกาสให้เด็กและเยาวชนได้แสดงความสามารถในด้านวิชาการ เช่น คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ภาษาไทย และด้านทักษะกระบวนการเรียนรู้รอบตัว เช่น ทักษะวิชาชีพจากครอบครัว อีกทั้งยังสนับสนุนทุนการศึกษาให้แก่ผู้เข้าร่วมรายการ และทุนเรียนจนจบระดับปริญญาตรีเป็นจำนวนมาก ปัจจุบัน บริษัท ซูเปอร์จิ๋ว จำกัด ยังคงมุ่งเน้นผลิตรายการเพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้แก่ผู้ชมทั่วประเทศได้เห็นถึงพลังของ “เด็ก” ด้วยเชื่อมั่นว่าเด็กคือทรัพยากรที่สำคัญของประเทศ
บริษัท ซูเปอร์จิ๋ว จำกัด ได้รับรางวัลองค์กรที่ทำประโยชน์ต่อเยาวชน สาขาสื่อมวลชนเพื่อเด็กและเยาวชนที่ป้องกันปัญหาสังคม ประจำปี 2551 และ 2561 จากคณะกรรมการจัดงานวันเยาวชนแห่งชาติ รางวัลรายการเยาวชนดีเด่น ประจำปี 2555 และ 2562 จากงานประกาศผลรางวัลโทรทัศน์ทองคำ รางวัลรายการเด็กยอดเยี่ยม ประจำปี 2560, 2563 และ 2564 จากงานประกาศผลรางวัลนาฏราช รางวัลเชิดชูเกียรติ สาขาองค์กรผู้สนับสนุนและส่งเสริมเยาวชนดีเด่น สาขาผู้สร้างแรงบันดาลใจ Thailand Master Youth 2018 และรางวัลอื่น ๆ อีกมาก