สภาครูอาเซียน (ASEAN Council of Teachers Convention: ACT) เกิดขึ้นระหว่างการประชุมสมาพันธ์องค์กรวิชาชีพครูแห่งโลก (World Confederation of Organizations of the Teaching Profession: WCOTP) และการประชุมของสภาองค์การครูเสรีระหว่างประเทศ (International Federation of Free Teachers Union หรือ IFFTU) ในปี 2521 โดยมีจุดมุ่งหมาย ดังนี้
1) เพื่อร่วมมือกันในการทำงาน เพื่อก่อให้เกิดความรู้และความเข้าใจร่วมกัน ในเรื่องปรัชญา กิจกรรมวัฒนธรรม และจิตใจของชนชาวอาเซียน
2) เพื่อส่งเสริมและให้ร่วมมือกับประชาคมอาเซียนในการดำเนินโครงการและแผนงานที่มีผลประโยชน์ร่วมกันในด้านวิชาชีพครู การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรม
3) เพื่อช่วยเหลือสมาชิกในการพัฒนากิจกรรมทางการศึกษา ที่มุ่งเน้นสนับสนุนส่งเสริมจุดมุ่งหมายและอุดมการณ์ของอาเซียน
สมาชิกประกอบด้วยองค์กรและสภาวิชาชีพครูในประเทศภูมิภาคอาเซียน 9 ประเทศ ได้แก่ บรูไนดารุสซาลาม มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ อินโดนีเซีย เวียดนาม กัมพูชา สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และประเทศไทย ได้ร่วมกันกำหนดให้มีการจัดประชุมขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยองค์กรหลักในแต่ละประเทศสมาชิกหมุนเวียนผลัดเปลี่ยนกันเป็นเจ้าภาพจัดประชุม มีวัตถุประสงค์ที่สำคัญ 2 ประการ คือ ประการแรกเพื่อนำความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับการปฏิบัติทางด้านการจัดการศึกษาและวิชาชีพครู มานำเสนอต่อที่ประชุม ซึ่งถือเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันระหว่างองค์กรวิชาชีพครูในระดับภูมิภาค เปิดโอกาสให้ผู้แทนและสมาชิกของแต่ละองค์กรที่มีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรม ได้เรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ซึ่งสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติวิชาชีพของตนเองมากขึ้น อันส่งผลโดยตรงต่อผู้รับบริการและวงการศึกษา และวิชาชีพครูของชาติต่อไป ประการที่สอง เพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างผู้ร่วมวิชาชีพในระดับภูมิภาค สร้างเครือข่ายการพัฒนาและแลกเปลี่ยนความรู้ที่สัมพันธ์ต่อการศึกษาและวิชาชีพในระดับบุคคลปฏิบัติ นอกเหนือจากการเป็นเครือข่ายในระดับองค์กรที่ดำเนินการร่วมกันอยู่แล้ว
ในช่วงเริ่มต้นของการรวมตัวกัน กิจกรรมส่วนใหญ่ของสภาครูอาเซียน จะประกอบด้วย การเยี่ยมเยียนกระชับสัมพันธ์ไมตรี กิจกรรมด้านกีฬา การประชุม การสัมมนา และกิจกรรมด้านวัฒนธรรม โดยให้ผู้นำองค์กรครูและผู้ประกอบวิชาชีพครูในแต่ละประเทศในกลุ่มอาเซียนได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ที่สภาครูอาเซียนจัดขึ้น โดยองค์กรครูที่เข้าร่วมกิจกรรมดังกล่าว ต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเข้าร่วมกิจกรรมกันเอง
การประชุมสภาครูอาเซียน (ASEAN Council of Teachers Convention) เป็นกิจกรรมการประชุมที่สำคัญขององค์กรสมาชิกสภาครูอาเซียน ได้ดำเนินการจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นประจำทุกปีนับตั้งแต่ได้มีการก่อตั้งสภาครูอาเซียน เมื่อปี พ.ศ. 2521 โดยประเทศสมาชิกผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันเป็นเจ้าภาพจัดประชุมฯ ปัจจุบันนับเป็นปีที่ 37 ซึ่งสหพันธรัฐมาเลเซีย โดยสหภาพวิชาชีพครูแห่งชาติมาเลเซีย เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมฯ ในปีนี้ (2566)
คุรุสภาในฐานะองค์กรสมาชิกสภาครูอาเซียนเห็นความสำคัญและประโยชน์ของการร่วมเป็นสมาชิกสภาครูอาเซียน ตั้งแต่เริ่มเป็นหนึ่งในองค์กรผู้ก่อตั้ง และได้มีการประสาน และดำรงความสัมพันธ์อันดีกับองค์กรสมาชิกในประเทศอื่นอย่างต่อเนื่อง พร้อมให้การสนับสนุนจัดส่งผู้แทนและสมาชิกคุรุสภาเข้าร่วมกิจกรรมการประชุมสภาครูอาเซียนทุกครั้ง
การประชุมสภาครูอาเซียน+1 ครั้งที่ 37
จากการประชุมสภาครูอาเซียน+1 ครั้งที่ 36 ณ สาธารณรัฐอินโดนีเซีย ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 2 – 5 กันยายน 2565 ณ โรงแรมเมอร์เคียว คอนเวนชัน เซ็นเตอร์อันคอลจาการ์ตา กรุงจาการ์ตา สาธารณรัฐอินโดนีเซียโดย ที่ประชุมได้มีมติมอบให้สหภาพวิชาชีพครูแห่งชาติมาเลเซีย (National Union of the Teaching Profession: NUTP) เป็นเจ้าภาพจัดประชุมสภาครูอาเซียน+1 ครั้งที่ 37 ในปี พ.ศ. 2566 ในปี 2566 สหภาพวิชาชีพครูแห่งชาติมาเลเซีย (National Union of the Teaching Profession: NUTP) กำหนดจัดประชุมฯ ในหัวข้อเรื่อง “Leading the Future of Education” ระหว่างวันที่ 15 – 17 กันยายน 2566 ณ โรงแรมดิเอเวอร์ลี่ ปูตราจายา (The Everly Putrajaya) กรุงกัวลาลัมเปอร์ สหพันธรัฐมาเลเซีย โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมฯ ประกอบด้วย ครูและบุคลากรทางการศึกษา รวมจำนวน 650 คน จากประเทศสมาชิกทั้ง 7 ประเทศ ได้แก่ ประเทศบรูไนดารุสซาลาม สาธารณรัฐอินโดนีเซีย สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ สาธารณรัฐสิงคโปร์ ประเทศไทย สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม สหพันธรัฐมาเลเซีย (เจ้าภาพจัดประชุมฯ) และสมาชิกสมทบอีก 1 ประเทศ คือ สาธารณรัฐเกาหลี (เกาหลีใต้)
ประเทศไทย โดยคุรุสภาภายใต้การนำของ ผู้ช่วยศาสตราจารย์อมลวรรณ วีระธรรมโม เลขาธิการคุรุสภาได้นำคณะผู้แทนผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษาจากประเทศไทย ประกอบด้วย ผู้บริหารและพนักงานเจ้าหน้าที่ สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา พร้อมด้วยผู้แทนจากสมาคมสหภาพครูแห่งชาติและสมาคมครูสถานศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย ซึ่งเป็นองค์กรวิชาชีพในประเทศไทยที่เป็นองค์กรสมาชิกสภาครูอาเซียน รวมจำนวนทั้งสิ้น 56 คน เข้าร่วมการประชุมสภาครูอาเซียน+1 ครั้งที่ 37 ณ กรุงกัวลาลัมเปอร์ สหพันธรัฐมาเลเซีย
